انواع حافظه:
این حافظه نخستین مرحله یادگیری و به یاد سپاری داده هاست ، گنجایش آن بسیار بالاست اما مدت نگهداری اطلاعات در آن بین یک تا 3 ثانیه است.
( همین فاصله کوتاه فرصت انتخاب و انتقال داده ها به حافظه بعدی_ یعنی حافظه کوتاه مدت _ است.)
محدوده کاری این حافظه همانطور که از اسم آن پیداست حسیات است : دیدن، شنیدن، چشیدن ،لمس کردن و...
ما در طول شبانه روز با محسوسات بسیار زیادی برخورد می کنیم ولی آن دسته از اطلاعاتی که مورد توجه ما قرار می گیرند و مهم قلمداد می شوند از حافظه حسی وارد حافظه کوتاه مدت می گردند و بقیه همگی فراموش( حذف) می شوند.
بنابراین مهم ترین عامل یادگیری در این مرحله توجه و دقت است. ((attention
*
بیشینه زمانی نگهداری اطلاعات در این حافظه بین 15 تا 30 ثانیه است و اگر در این مدت کوتاه مورد توجه و تکرار قرار نگیرد، داده ها از آن حذف می شوند ولی با استفاده از راهبرد تکرار و مرور ذهنی می توان اطلاعات را به حافظه بلند مدت و نهایی منتقل کرد و از خطر فراموشی مصون داشت.
باید توجه داشت که ظرفیت این حافظه بسیار کم است (بین 5 تا 9 قطعه اطلاعاتی) برای مثال اگر شما یک شماره تلفن 11 رقمی را بخواهید حفظ کنید آن را ابتدا به قطعات کوچک تر تقسیم می کنید و آن شماره ها را به صورت تک تک حفظ نمی کنید:
8 7 9 2 1 5 3 7 3 9 0 >> 2978 351 0937
به این روش، روش تقطیع می گوییم، این روش کاربرد زیادی در به حافظه سپاری و سازمان دهی مطالب طولانی و بلند دارد.
*حافظه دراز مدت یا دایمی (Long- term memory)
زمان نگهداری اطلاعات و داده ها در این حافظه از چند دقیقه پس از یاد گیری است تا پایان عمر، همچنین گنجایش و ظرفیت آن نامحدود و پر نشدنی است!
سه قسمت و مدل در این حافظه وجود دارد:
- حافظه خاطره : خاطرات ما ، فیلم و صوت از خاطرات ما...
- حافظه معنایی: معانی و مفاهیم در آن ذخیره می شوند مانند : معانی کلمات و جمله ها ...
- حافظه روندی: حافظه عملکردی مانند رانندگی که ناخودآگاه می دانیم چه باید کرد...
بزرگ ترین محدودیت حافظه دراز مدت ماهیت غیر فعال آنست بر خلاف حافظه کوتاه مدت.
- فراموشی : ناتوانی و دیر بازیابی ما در یاد آوری اطلاعات از حافظه بلند مدت.
بسیاری از اطلاعات را که ما فکر می کنیم فراموش کرده ایم هرگز وارد حافظه دراز مدت خود نکرده ایم(= یادگیری درس انجام نشده است).
- مهم ترین عامل فراموشی داده ها از حافظه حسی، بی توجهی است.
- مهم ترین عوامل فراموشی اطلاعات از حافظه کوتاه مدت، جانشینی مطالب جدید به علت ظرفیت کم و گذشت زمان و عدم تکرار است.
- روان شناسان معتقدند که اطلاعات وارد شده به حافظه دراز مدت به عکس سایر حافظه ها، هرگز از بین نمی روند و قابل بازیابی اند.
*دلایل فراموشی (به معنای دیر بازیابی):
- واپس زدن، مانند خاطراتی که یادآوری آن ها برایمان مهم نبوده است.
- تداخل: داده های جدید با اطلاعات پیشین مخلوط شود.